Sàng lọc và phát triển các nguồn cà chua phục vụ chọn tạo giống cà chua ăn tươi chất lượng cao Baby Socola

Baby Socola là một dạng cà chua cherry quả nhỏ (Solanum lycopersicum var. Cerasiforme) chất lượng cao có sắc tố anthocyanin (đen/tím) có thể ăn tươi trực tiếp mà không cần qua chế biến.

 Khác biệt giữa dòng cà chua Baby Socola (giữa) và các dòng cà chua cherry đỏ (bên trái) và vàng (bên phải)

Với hoạt tính chống oxy hoá, anthocyanins đã được chứng minh là có liên quan đến nhiều lợi ích sức khỏe, bao gồm tăng cường thị lực, giảm sự tăng sinh tế bào ung thư và ức chế sự hình thành khối u, bảo vệ chống lại bệnh tim mạch, hỗ trợ phòng chống béo phì và tiểu đường, tăng cường trí nhớ và ngăn ngừa suy giảm chức năng thần kinh do tuổi già, cùng với giảm viêm (Butelli & cs., 2008; Colanero & cs., 2020). Đáng chú ý, hàm lượng các hợp chất phenolic và sắc tố carotenoid, đặc biệt là lycopene, được tìm thấy trong cà chua cherry đen cao hơn so với một số giống cà chua đỏ (Zhang & cs., 2018). Đặc biệt, cà chua cherry đen cũng có thể tạo ra hợp chất sinh học thực vật, anthocyanin, chủ yếu ở lớp vỏ và mô bên ngoài, không giống như các loại cà chua khác. Ngoài ra, cà chua cherry tím còn chứa axit ascorbic và carotenoid thường được coi là những chất đóng góp chính vào chất lượng dinh dưỡng của cà chua cherry, là các thành phần tăng cường sức khỏe (Li & cs., 2011). Ho Thi Ngan Ha & cs. (2021) khi phân tích thành phần dinh dưỡng của các giống cà chua cherry đen trồng tại Lâm Đồng, Việt Nam đã phát hiện hai hợp chất mới là delphinidin-3-(p-coumaroyl)-glucoside và delphinidin-3-(p-coumaroyl)-glucoside-arabinoside. Phát hiện của nghiên cứu này là cơ sở để người tiêu dùng hiểu rõ hơn về đặc tính bổ dưỡng của cà chua cherry đen, tím trồng tại Việt Nam, từ đó thúc đẩy nhu cầu trồng và tiêu thụ loại quả có lợi này. Như vậy, các nghiên cứu trên thế giới và trong nước đã chỉ ra rằng cà chua có nhiều sắc tố anthocyanin hơn có thể trở thành loại rau tốt cho sức khỏe, là siêu thực phẩm trong tương lai.

Ở nước ta hiện nay, sản xuất cà chua có hàm lượng anthocyanins cao đã bắt đầu phát triển, sử dụng các giống ngoại nhập để canh tác. Cà chua đen Indigo Rose (nguồn gốc từ Mỹ) được trồng ở một số trang trại thuộc Lâm Đồng. Ở các tỉnh Bắc Bộ, cà chua đen (nhập nội từ Mỹ, Nga, Israel) cũng được trồng rải rác. Tuy nhiên vẫn chưa có bộ giống cà chua quả nhỏ, sắc tím, chất lượng cao nào được chọn tạo trong nước. Đồng thời, các nghiên cứu cơ bản trên cây cà chua công bố trong nước nhìn chung còn rất hạn chế, thiếu và yếu. Vì vậy, cần phải có nhiều hơn các nghiên cứu trong nước để bổ sung vào kho tri thức nông nghiệp và làm phong phú thêm nguồn tài liệu phục vụ cho nghiên cứu và giảng dạy về cây cà chua.

Được sự tài trợ kinh phí của Dự án Việt Bỉ năm 2021, Nhóm nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu và Phát triển cây trồng – Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã thực hiện đề tài “Sàng lọc và phát triển các nguồn cà chua phục vụ chọn tạo giống cà chua ăn tươi chất lượng cao Baby Socola” mã số: T2021-41-25VB. Nghiên cứu đã tiến hành đánh giá 30 vật liệu cà chua quả nhỏ, màu sắc và kích thước quả đa dạng, đây là các vật liệu cà chua được thu thập từ Mỹ, Nga, Israel, Đài Loan, Nhật Bản, Thái Lan và các giống thương mại tại Việt Nam. Kết quả đánh giá các đặc điểm sinh trưởng, khả năng chống chịu đồng ruộng, năng suất và chất lượng đã chọn được 10 vật liệu cà chua triển vọng sinh trưởng khỏe, hàm lượng tổng chất rắn hòa tan (TSS) từ 9,0 đến 11,5 ^oBrix, và hàm lượng anthocyanin cao phục vụ chọn tạo giống cà chua ăn tươi chất lượng cao Baby Socola.

MỘT SỐ HÌNH ẢNH ĐỀ TÀI:

Ruộng thí nghiệm trong vụ Đông 2021 tại Viện Nghiên cứu và Phát triển cây trồng

Một số dòng cà chua Baby socola triển vọng

 Ban KH&CN

Viện Nghiên cứu và Phát triển Cây Trồng